Vrouwen die ontbreken in de schoolboeken
Hoewel de aandacht voor de vrouw in de huidige maatschappij op lijkt te rukken – al is er nog een lange weg te gaan – viel het geschiedenisleraar Richard Zuiderveld op dat die aandacht in de geschiedenisboeken veel te wensen over laat. Daarom besloot hij hierover zelf een geschiedenisboek te schrijven: Powervrouwen.
Het boek gaat uitsluitend over vrouwen die in de wereldgeschiedenis een belangrijke rol hebben gespeeld. En dat zijn er meer dan genoeg: er zijn 35 hoofdstukken, die elk een eigen ‘powervrouw’ behandelen. Daar zitten de ‘usual suspects’ bij – zoals Cleopatra, Helena, Jeanne d’Arc, Marie Antoinette en Marie Curie – maar ook veel minder bekende vrouwen, waaronder Boudica, Julie d’Aubigny en Emmeline Pankhurst. De eerste was een Keltische koningin en leidde een opstand tegen de Romeinen in het jaar 61, de tweede een Franse operazangeres en schermer in de tijd van Lodewijk XIV en de derde een Britse feministe.
Aanvulling
Het boek is geschreven voor kinderen rond de leeftijd van 11 tot 16 jaar – dezelfde leeftijdsgroep waar Zuiderveld les aan geeft – en lijkt deels bedoeld als aanvulling op de reguliere geschiedenisboeken. Het is echter zeker geen geschiedenisboek op zich: daarvoor is het te selectief en te eenzijdig – het gaat immers alleen maar over vrouwen. Maar dat is natuurlijk ook het punt van het boek: veel van deze vrouwen ontbreken in de reguliere geschiedenisboeken.
De verschillende hoofdstukken kennen een vaste structuur: een intro om het era en de situatie te schetsen, een groter verhaal rondom de persoon waar het betreffende hoofdstuk om draait en hier en daar wat feitjes en kaders. Dit alles wordt aangevuld met beeldmateriaal, onder meer van de hand van illustrator Richard van de Pol.
De losse hoofdstukken maken het boek makkelijk leesbaar en behandelbaar in de geschiedenisles, of gewoon thuis. Maar hierdoor is het boek zeker geen doorlopend geheel – elk hoofdstuk staat op zichzelf. Ook bevatten veel hoofdstukken fictieve teksten. Het hoofdstuk over Boudica bijvoorbeeld, wordt beschreven vanuit het perspectief van Boudica zelf, terwijl ze ten strijde trekt tegen de Romeinen. Dat berust veelal op fantasie, want over Boudica zelf is er maar zeer weinig bekend aan historische informatie.
Ook kun je je afvragen waarom Zuiderveld ervoor heeft gekozen fictieve karakters mee te nemen in zijn boek, zoals Sjeherazade (verhalen van Duizend-en-één-nacht) en Helena van Troje. Nu kun je hier beargumenteren dat deze fictieve vrouwen een belangrijke rol hebben gespeeld in sprookjes en mythen, maar Zuiderveld had er ook voor kunnen kiezen om deze hoofdstukken te wijden aan echte personen.
Belangrijk boek
Eigenlijk had dit geen los boek moeten zijn, maar zou het leeuwendeel van de inhoud in de gewone schoolboeken voor geschiedenis moeten staan. Juist daarom is het belangrijk dat dit boek er is, want deze informatie ontbreekt momenteel grotendeels in de reguliere lesstof. Het zou dan ook het mooist zijn als uitgevers van schoolboeken Powervrouwen zien als juist dat: ontbrekende onderwerpen in hun eigen curriculum.
Tot die tijd moeten kinderen het doen met dit boek. En dat is helemaal geen straf, want het leest leuk weg en je steekt er ook nog eens wat van op.